ရွေးကောက်ပွဲသည် ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။
ရွေးကောက်ပွဲဟူသည် အဖြစ်အပျက်တစ်ခုမဟုတ်ဘဲ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဟု မှတ်ယူသင့်ပေသည်။ ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုချင်းစီတွင် အစိတ်အပိုင်းများစွာပါဝင်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲအကြိုကာလ၊ ရွေးကောက်ပွဲနေ့၊ ရွေးကောက်ပွဲလွန် ကာလတလျှောက် အင်စတီကျူးရှင်းများစွာ ပါဝင်ပတ်သက်နေသည်။ ဤအချက်သည် ရွေးကောက်ပွဲ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု၊ အားလုံးပါဝင်နိုင်မှု၊ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မှု တို့အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသည်။
ရွေးကောက်ပွဲ အကြိုကာလတွင် ဥပဒေပြုရေးရာအဖွဲ့များ၊ အစိုးရအင်စတီကျူးရှင်းများအနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေမူဘောင်များ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ ရေးဆွဲသတ်မှတ်ခြင်း၊ ပြုပြင်ပြောင်လဲခြင်းတို့ ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေး အဖွဲ့အစည်းများ အနေဖြင့်လည်း ရွေးကောက်ပွဲနေ့အတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ၊ ရွေးကောက်ပွဲရလာဒ်အား အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်သည့် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ပြင်ဆင်မှုများ အသီးသီးကို လုပ်ဆောင်ကြသည်။ ရွေးကောက်ပွဲအမျိုးအစားနှင့် ရွေးကောက်ပွဲစနစ်အမျိုးအစားပေါ်မူတည်၍ အာဏာပိုင်များသည် မဲဆန္ဒနယ်များ သတ်မှတ်ကြသည်။ ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေးအဖွဲ့ သို့မဟုတ် အခြားအစိုးရအင်စတီကျူးရှင်းများမှ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်း နှင့် မည်သည့် နိုင်ငံရေးပါတီ၊ မည်သည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတို့သည် မဲပြားပေါ်တွင် အမည်ပါဝင်ခွင့်ရမည် စသည်တို့အား ဆုံးဖြတ်သတ်မှတ်သည်။ ထို့ပြင် ၄င်းအဖွဲ့အစည်းများသည် နိုင်ငံတကာစောင့်ကြည့်လေ့လာသူများ၊ နိုင်ငံသား (ပြည်တွင်း) စောင့်ကြည့်လေ့လာသူများ၊ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ၊ ပါတီကိုယ်စားပြုသူများ၊ သတင်းမီဒီယာများအား ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်စဉ်ကို လေ့လာစောင့်ကြည့်ရန် ခွင့်ပြုမိန့် ပေးနိုင်သည်။ မဲပေးခွင့်ရှိသူအားလုံး မဲစာရင်း ပေါ်တွင်ပါရှိရေး သေချာစေရန် ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေးအဖွဲ့အစည်း သို့မဟုတ် ၄င်းကဲ့သို့အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုခုက မဲဆန္ဒရှင် မှတ်ပုံတင်ခြင်း ကို လုပ်ဆောင်သည်။ မဲဆန္ဒရှင်များ အနေဖြင့်လည်း ဂရုတစိုက် မှတ်ပုံတင်ရပေမည်။ တခါတရံ မဲပေးမည့်သူများသည် မဲစာရင်းပေါ်ရှိ အချက်အလက်အမှားများအား ပြင်ဆင်ခြင်း၊ အသစ်ဖြည့်စွက်ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ရန်လိုအပ်ပေမည်။ တစ်ချိန်တည်း၌ နိုင်ငံရေးပါတီများ၊ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများသည် သူတို့၏ နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်များအတွက် ထောက်ခံမှုရရန် မဲဆွယ်စည်းရုံးကြသည်။ နိုင်ငံသားပြည်သူများ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို နားလည်ရန်၊ မဲပေးသည့်အခါ အချက်ကျကျ ရွေးချယ်ဆုံးဖြတ်နိုင်ရန် ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အခြားအရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများသည် မဲဆန္ဒရှင်များအား ပညာပေးခြင်း လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေးအဖွဲ့အစည်းများသည် လိုအပ်သည့် ပစ္စည်းများ ဝယ်ယူ နေရာချထားခြင်း၊ မဲရုံလုပ်သားများအား စုဆောင်းပြီး သင်တန်းပေးခြင်း စသည့် မဲပေးခြင်းအတွက်လိုအပ်သည့် အစီအစဉ်များ၊ထောက်ပံပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သည်။
ရွေးကောက်ပွဲနေ့တွင် မဲပေးခွင့်ရှိသူများသည် မဲရုံ အသီးသီး၌ မဲပေးကြသည်။ ရွေးကောက်ပွဲဝန်ထမ်းများသည်မဲပေးခြင်း အဆင်ပြေချောမွေ့စေရန်ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ မဲပေးခြင်းပြီးဆုံးသည့်အခါ မဲရေတွက်ခြင်းတို့ ဆောင်ရွက်သည်။ တရားဝင်အသိမှတ်ပြုထားသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများမှ စောင့်ကြည့်လေ့လာသူများ၊ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ၊ ပါတီစွဲကင်းပြီး ဘက်လိုက်မှုကင်းသည့် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် သတင်းမီဒီယာများက မဲပေးခြင်း မဲရေတွက်ခြင်းတို့ကို စောင့်ကြည့်လေ့လာကြသည်။ မဲရလာဒ်များကို မဲရေတွက်သည့်နေရာများသို့ပို့ဆောင်ပြီး ပဏာမမဲရလာဒ်များ ရေတွက်နိုင်ရန် နောက်ဆုံးမဲရေတွက်စင်တာများသို့ဆက်လက်ပေးပို့ရသည်။ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့်နှင့်ဆက်စပ်သည့် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုများ၊ တိုင်ကြားလွှာများ ကို တရားရုံးများမှတစ်ဆင့် သော်လည်းကောင်း ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေအဖွဲ့များ၏ တိုင်းကြားချက်ဖြေချင်းသည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများမှတဆင့် သော်လည်းကောင်း ဥပေဒကြောင်းအရ ငြိမ်းချမ်းစွာ အဖြေရှာသင့်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေးအဖွဲ့များ နောက်ဆုံးအတည်ပြုနိုင်သည့် မဲရလာဒ်များ ထုတ်ပြန်နိုင်ရန် များသောအားဖြင့် သုံးလေးရက်ခန့်ကြာမြင့်နိုင်ပြီး တခါတရံ သီတင်းပတ်နှင့်ချီ၍ အချိန်ကြာနိုင်သည်။
ရွေးကောက်ပွဲလွန်ကာလသည် ပါဝင်ပတ်သက်သူများအားလုံး ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စဉ်အားဝေဖန်သုံးသပ်နိုင်ရန် လိုအပ်သည့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အချိန်အခါအခွင့်ရေးတစ်ရပ်ပင်ဖြစ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေး အဖွဲ့အစည်းများ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်များသည် ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စဉ်အား စီစစ်သုံးသပ်ပြီး တစ်ဆင့်ချင်းစီ၏ အစိတ်အပိုင်းများအား ပြုပြင်နိုင်မည့်နည်းလမ်းများအား ရှာဖွေကြသည်။ ဤအရေးပါသည့် ရွေးကောက်ပွဲများစပ်ကြား ကြားကာလအား မဲစာရင်း ပြင်ဆင်မွမ်းမံခြင်း၊ အင်စတီကျုးရှင်းများ ဥပဒေမူဘောင်များနှင့်ဆက်စပ်သည့် ပြဿနာများအား ဖြေရှင်းခြင်းစသည့် နောင်လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲများအတွက် ပြင်ဆင်နိုင်ရန် အသုံးပြုနိုင်သည်။
ရွေးကောက်ပွဲသည် ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။