ရွေးကောက်ပွဲ စီမံကျင်းပရေးအဖွဲ့ ဖြစ်စဉ်များ

ရွေးကောက်ပွဲ စီမံကျင်းပရေးအဖွဲ့ ဖြစ်စဉ်များ ဟူသည် အဘယ်နည်း။

ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေး အဖွဲ့များ၏ ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်သည့် ဖြစ်စဉ်များ ပွင့်လင်းမြင်သာရှိမှုသည် ရွေးကောက်ပွဲယုံနိုင်စရာကောင်းမှုတည်ဆောက်ရန်နှင့် ရွေးကောက်ပွဲများအပေါ် ပြည်သူ့ ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်ရန် အရေးကြီးပေသည်။ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ အခွင့်အာဏာနှင့် အခန်းကဏ္ဍအား လုပ်ပိုင်ခွင့်နည်းသည်ဖြစ်စေ များသည်ဖြစ်စေ ရွေးကောက်ပွဲဥပေဒေတွင် တိကျစွာ ဖော်ပြထားရမည်။ EMB ၏ အစည်းအဝေးပြုလုပ်ချိန်များ၊ အစည်းအဝေးပြုလုပ်သည့်နေရာများ၊ အစည်းအဝေးအကြောင်းအရာများ အားပြည်သူလူထုအား အသိပေးရမည့်အပြင် အစည်းအဝေးများအား လေ့လာသူအဖြစ်တက်ရောက်နိုင်ရန် စီစဉ်ပေးခြင်း၊ အစည်းအဝေးမှတ်တမ်း ထုတ်ပြန်ခြင်းတို့ပါ လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်တစ်ခုသည် ရွေးကောက်ပွဲဥပဒအား အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲစည်းကမ်းချက်များ သတ်မှတ်ခြင်းတို့သာမက လွှတ်တော်တွင် စဉ်းစားနိုင်ရန် ဥပဒေမူကြမ်းများပင် တင်သွင်းနိုင်သည်။ EMB တစ်ခုသည် ကိုယ်စားလှယ်များအား မှတ်ပုံတင်ခြင်း၊ စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့များအား အသိမှတ်ပြုပေးခြင်း၊ ဝန်ထမ်းရှာဖွေခြင်း၊ လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်းများနှင့် ပတ်သက်၍ ဆုံးဖြတ်ချက်ချခြင်း၊ လုံခြုံရေးကိစ္စများ ဖြေရှင်းခြင်းနှင့် ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုစီအတွက် အခြားလိုအပ်သည့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများလည်း ဆောင်ရွက်ရသည်။

EMB သည် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အသုံးပြုမည့် ပစ္စည်းများ၊ နည်းပညာများဝယ်ယူခြင်းကဲ့သို့ မူဝါဒ ဆုံဖြတ်ချက်များလည်းချမှတ်ရသည်။ ပမာဏများပြားသည့် ရွေကောက်ပွဲအတွက် လိုအပ်သည့် ပစ္စည်းများ တင်ဒါခေါ်ယူသည့်အခါလည်း အများပြည်သူ သိရှိနိုင်ရန်နှင့် ပစ္စည်းရောင်းချမည့်သူများ မျှမျှတတ ယှဉ်ပြိုင်ပါဝင်နိုင်ရန် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်နှင့် အချိန်မီ ခေါ်ယူရပေမည်။ အချို့နိုင်ငံများတွင် လွတ်လပ်ပြီး ဘက်မလိုက်သည့် ကျွမ်းကျင်သူများ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့မှ ဝယ်ယူမှုအား စောင့်ကြည့်ပြီး တခါတရံတွင် ဝယ်ယူမည့် နည်းပညာများ အသုံးဝင်မှုရှိမရှိ ဆန်းစစ်တတ်ကြသည်။ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် အီလက်ထရွန်းနစ် မဲရေစနစ်သို့ မကူးပြောင်းမီ အစိုးရဘက်မှ၊ ပညာရှင်ဘက်မှ၊ အိုင်တီ အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းမှ အဖွဲ့ဝင်များပါဝင်သည့် ရွေးကောက်ပွဲ အကြံပေးကောင်စီ ကော်မရှင် ကိုဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ယင်းကော်မရှင်သည် မဲပေးဆုံးဖြတ်ခွင့်မရှိသည့် လေ့လာသူ၊ ပါဝင်ဆင်နွဲသူအဖြစ်ဖြင့် ဖိလစ်ပိုင် ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေးအဖွဲ့ COMELEC အား ပစ္စည်းဝယ်ယူခြင်းနှင့် အဝယ်ဒိုင်ရွေးချယ်ခြင်းတို့အပါအဝင် နည်းပညာအသစ်သို့ကူးပြောင်းသည့် အဆင့်ဆင့်တွင် အကြံပေးကူညီခဲ့သည်။

ရံပုံငွေရှာဖွေခြင်းနှင့်ယင်းရံပုံငွေအားသုံးစွဲခြင်းတို့သည် EMB တစ်ခု၏ တာဝန်တမ်းဆောင်နိုင်မှု အရည်အချင်း၏ အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ EMB များ၏ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံအရ ရံပုံငွေရှာသည့် လမ်းကြောင်းများ၊ ဘက်ဂျတ်ရရှိသည့် နည်းလမ်းများကွဲပြားနိုင်သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲ ဘက်ဂျတ်သည် EMB များ၏ နှစ်စဉ် တစ်နိုင်ငံလုံးအဆင့် အခိုင်အမာ ဘက်ဂျတ်ပင်ဖြစ်သည်။ ဂါနာနိုင်ငံ နှင့် ကိုဆိုဗိုနိုင်ငံ များရှိ EMB များ၏ လည်ပတ်ရံပုံငွေသည် အမျိုးသားဘက်ဂျတ်တွင် သီးခြားပါဝင်ပြီး ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနမှတဆင့် EMB များထံသို့ တိုက်ရိုက်ရောက်ရှိသည်။ အခြားနိုင်ငံများတွင်မူ EMB များအတွက် ဘက်ဂျတ်သည် အစိုးရဝန်ကြီးဌာန တစ်ခုခုမှ တဆင့် စီးဆင်းသည်။ ရွေးကောက်ပွဲဘက်ဂျတ်နှင့်ပတ်သက်၍ဖြစ်စေ၊ ယင်းဘက်ဂျတ်သုံးစွဲမှုနှင့် ပတ်သက်၍ဖြစ်စေ ပွင့်လင်းမြင်သာရှိမှုသည် လွှတ်တော်ဘက်မှ ကွပ်ကဲနိုင်ရန်နှင့် ပြည်သူလူထုထံ၌ တာဝန်ယူ/တာဝန်ခံမှုရှိရန် အတွက် အခရာကျသည်။

EMB ဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့်၏ အရေးပါပုံ

ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေးအဖွဲ့ ဖြစ်စဉ်များအကြောင်း သတင်းအချက်အလက်များအား ပြည်သူလူထုထံသို့ ထုတ်ပြန် ပေးရမည်။ သို့မှသာ ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ပတ်သက်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်များ မည်သို့မည်ပုံ ချမှတ်သည်၊ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်များအား မည်သို့မည်ပုံ အကောင်ထည်ဖော်ဆောင်ရွက်သည်များကို ပြည်သူလူထုတို့ သိနိုင်မည်။ ၄င်းသတင်းအချက်အလက်များ အကူအညီဖြင့် ပြည်သူလူထုသည် ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်ရာတွင် ပါဝင်နိုင်မည်၊ ထင်မြင်ချက်တို့ ပေးနိုင်မည်။ အစည်းဝေးမှတ်တမ်းများအား ထုတ်ပြန်ခြင်းအားဖြင့်လည်း အများပြည်သူတို့သည် ဆုံးဖြတ်ချက်များ မည်သို့မည်ပုံ ချမှတ်သည်ကို နားလည်လာမည့်အပြင် ရွေးကောက်ပွဲ စီမံကျင်းပရေး အဖွဲ့များ၏ ဘက်လိုက်ကင်းမှုအပေါ် ပြည်သူ့ယုံကြည်မှု တိုးလာမည်။ အဖွဲ့အစည်းများသည် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်သည့် ဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့်အား စစ်ဆေးနိုင်ရန်၊ ယခင်ရွေးကောက်ပွဲများမှ သင်ယူနိုင်သည့် သင်ခန်းစာများရယူနိုင်ရန် EMB ဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့်အကြောင်း သတင်းအချက်အလက်များအား ဆန်းစစ်လျက် အနာဂတ်တွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်သည်များကို အကြံပေးနိုင်သည်။ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ အနေဖြင့်လည်း ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရေးအတွက် လျာထားသည့် ဘက်ဂျတ်များအား သုံးသပ်ပြီး လိုအပ်လျှင် ဘက်ဂျတ်တိုးမြှင့်ရန် တောင်းဆိုမှုများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ EMB အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့၏ လုပ်ဆောင်ချက်ကို နားလည်အကဲဖြတ်ရန် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ၊ နိုင်ငံတွင်းအဖွဲ့အစည်းများ၊ သတင်းမီဒီယာ စသည်တို့မှ EMB သည် မည်သည့် အဖွဲ့အစည်းများအား ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်လေ့လာရန် တရားဝင် တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့သည် စသည့် သတင်းအချက်အလက်များ လိုအပ်သည်။

ပစ္စည်များဝယ်ယူရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ချသည့်အခါ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု၊ စျေးပြိုင်ရှိမှု၊ ဘက်မလိုက်မှု စသည့် စံများဖြင့် ဆုံးဖြတ်သင့်သည်။ ဥပမာ COMELEC သည် ပစ္စည်းဝယ်ရန် တင်ဒါခေါ်သည့်အခါ သူတို့၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်မှတဆင့် တင်ဒါတင်သွင်းလိုသူများကို ဖိတ်ခေါ်သည်။ အလျဉ်းသင့်သလို ကြော်ငြာများ ထုတ်ပြန်ပြီး ယင်းကြော်ငြာတို့တွင် တင်ဒါစိစစ်ဆုံးဖြတ်ရေးကော်မတီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ထုတ်ပြန်သည်။ စီမံကိန်းတစ်ခုခုအတွက် တင်ဒါတင်သွင်းခွင့် ရှိသူများ၊ တင်ဒါအနိုင်ရသူများ၊ တင်ဒါပမာဏ၊ တင်ဒါများ၏ အခြေအနေ စသည့် သတင်းများကို ထုတ်ပြန်သည်။ ဤသို့ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှု တားဆီးနိုင်ရုံသာမက တင်ဒါခေါ်ယူသည့် ဖြစ်စဉ်၏ သမာသမတ်ကျမှုအပေါ်နှင့် မဲပြားများနှင့် အီလက်ထရွန်းနစ် မဲပေးနည်းပညာများ၏ အရည်အသွေးများအပေါ် ပြည်သူလူထု၏ ယုံကြည်မှုတိုးစေသည်။ ပစ္စည်းဝယ်သူသည့် ဖြစ်စဉ်တလျောက် အဂတိလိုက်စားမှုများရှိသည့်အခါ သို့မဟုတ် အဂတိလိုက်စားမှုရှိသည် ဟု ပြည်သူလူထုက ထင်မြင်သည့်အခါ EMB များနှင့် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်များ၏ သမာသမတ်ကျမှုအပေါ် ပြည်သူ့ ယုံကြည်မှု ကျဆင်း နိုင်သည်။

သတ်သတ်မှတ်မှတ် ပစ္စည်းဝယ်ယူရန် တင်ဒါခေါ်ယူမှုများကိုကို အပထား၍ EMB ဘက်ဂျတ်နှင့် ယင်း ဘက်ဂျတ်အား သုံးစွဲပုံ နှင့် ဆက်စပ်သည့် သတင်းအချက်အလက်များသည် တာဝန်ယူ/တာဝန်ခံမှုရှိသည် ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်စဉ်တစ်ခု အတွက် အခရာကျသည်။ လျာထားသည့် ဘက်ဂျတ်နှင့် ယင်းဘက်ဂျတ်အား မည်ကဲ့သို့ သုံးစွဲမည် စသည့် အချက်အလက်များသည် ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေးအဖွဲ့များ၏ ထိရောက်အကျိုးရှိစွာ လုပ်ဆောင်နိုင်မှုတို့ကို အကဲဖြတ်ရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်သည်။ အရပ်ဘက်အဖွဲ့များ အနေဖြင့် ကိန်းဂဏန်းများအား နိုင်ငံတကာစံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ခြင်း စသည့် သုံးသပ်မှုများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ဝယ်ယူမှုပမာဏ၊ ငွေလက်ခံရရှိသူ၊ ဝယ်ယူမှုပြုရန် ဆုံးဖြတ်ပေးနိုင်သူ စသည်ဖြင့် ဝယ်ယူမှုတစ်ခုချင်းစီ အကြောင်း သတင်းအချက်အလက်များသည် ဘက်ဂျတ်နှင့် ဘက်ဂျတ်သုံးစွဲမှုများအတွက် အသေးစိတ်အကျဆုံး အချက်အလက်များပင်ဖြစ်သည်။ ထို့ထက်တစ်ဆင့်တက်၍ လစာပမာဏ၊ ပစ္စည်းကိရိယာများ၊ အခြားအရာဝတ္ထုများအကြောင်း သတင်းအချက်အလက်များသည်လည်း အသုံးဝင်ပေသည်။ တချို့နိုင်ငံများတွင် သီးခြားမဟုတ်ဘဲ တစ်စုတည်းပေါင်းထားသည့် ကိန်းဂဏန်းများသာ ထုတ်ပြန်တတ် ကြသည်။ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၏ ယခင် ဖက်ဒရယ် ရွေးကောက်ပွဲ အင်စတီကျု (IFE) ဟုခေါ်ပြီး ယခု အမျိုးသားရွေးကောက်ပွဲအင်စတီကျု (INE) ဟု အမည်တွင်သော အဖွဲ့သည် ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဘက်ဂျတ်အား တစ်လချင်းစီ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဘက်ဂျတ်တွင် ဝန်ထမ်းလစာနှင့် အစီအစဉ်များအတွက် ကုန်ကျစရိတ်များ၊ ကဏ္ဍတစ်ခုချင်းစီအောက်ရှိ အသေးစိတ် ပစ္စည်းစာရင်းများ ပါဝင်သည်။ IFE သည် သူတို့၏ ဘဏ္ဍာရေး ထုတ်ပြန်ကြေငြာချက်များ အားလည်း တစ်လချင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေးအဖွဲ့ ဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့်အကြောင်း အချက်အလက် နမူနာ

ရွေးကောက်ပွဲ စီမံကျင်းပရေး အဖွဲ့များ၏ ဖြစ်စဉ်အဆင့်အဆင့်အကြောင်း အချက်အလက်များတွင် သူတို့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များ၊ လုပ်ဆောင်ရန် ကြံစည်ထားချက်များ၊ တရားဝင်ပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေး မှတ်တမ်းများ ပါဝင်သည်။ ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်ရာတွင်လည်း မည်သူက မည်ကဲ့သို့ မဲပေးဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း သိရှိနားလည်ရန်လည်း အရေးကြီးပေသည်။ EMB အစည်းအဝေးများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ လိုက်နာသင့်သည့် နမူနာထဲမှ တစ်ခုပြရလျှင် မော်ဒိုဗာနိုင်ငံ၏ ဗဟိုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် တစ်နှစ်ချင်းစီ၏ အစည်းအဝေးမှတ်တမ်းများကို ထုတ်ပြန်သည်။ ယင်းမှတ်တမ်းများအား နိုင်ငံရေးပါတီများ၊ သတင်းမီဒီယာများ အပါအဝင် ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံးက ရယူနိုင်သည်။ နိုင်ငံသားပြည်သူများသည် အစည်းအဝေးများတွင်လည်း တက်ရောက် စကားပြောနိုင်သည်။ ထို့အပြင် ဗဟိုကော်မတီဝင်များသည် စာသင်ကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်များ၊ သမဂ္ဂများ၊ ဖိုရမ်များသို့ သွားရောက်၍ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့်အား ဟောပြောပွဲများ ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ အယ်လ်ဘေးနီးယားရှိ EMB သည် သူတို့၏ အစည်းအဝေးများအား တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်ပြီး တရားဝင်ချမှတ်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်များအား သူတို့၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ထုတ်ပြန်ပေးသည်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ ဗဟိုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည်လည်း ချမှတ်ထားသည့် တရားဝင် ဆုံးဖြတ်ချက်များအား သူတို့၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ထုတ်ပြန်ထားပြီး ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုချင်းစီနှင့် ဆက်စပ်သည့် စာရွက်စာတမ်းများ၏ လင့်ခ်များကိုပါ ထုတ်ပြန်ပေးထားသည်။

ပစ္စည်းဝယ်ယူသည့် ဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့်အကြောင်း အချက်အလက်များတွင် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်သည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ အကြောင်း ရေးသားချက်၊ တင်ဒါတင်သွင်းရန်နှင့် မကျေနပ်ချက်များ တိုင်းတန်းရန် အချိန်ကာလ သတ်မှတ်ချများ စသည်တို့ ပါဝင်သည်။ အခြားအရေးကြီးသည့် အချက်အလက်များအဖြစ် တင်ဒါတင်သွင်းသူများ၊ တင်ဒါပမာဏ၊ အလုပ်လုပ်ခွင့် သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့သည် ကုမ္ပဏီ၏ အမည်နှင့် ကွန်ထရိုက် ပမာဏ စသည်တို့ ပါဝင်သေးသည်။ အရောင်းဒိုင်များနှင့် ကွန်ထရိုက်တာများနှင့် ပတ်သက်သည့် အမှုများ၊ အမှုတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သူများ၏ အမည်များ၊ အငြင်းပွားတောင်းဆိုမှုများ၏ သဘောသဘာဝ၊ အမှုများ၏ရလဒ်နှင့် ပြစ်ဒဏ် သတ်မှတ်ချက်များ စသည့် အချက်အလက်များသည်လည်း အရေးကြီးသည်။

ဘက်ဂျတ်နှင့် ပတ်သက်သည့် အချက်အလက်များတွင် သတင်းအချက်အလက်အမျိုးအစားများစွာ ပါဝင်သည်။ သီးခြား သုံးစွဲမှု ကဏ္ဍများဖြစ်သော လစာများ၊ ပစ္စည်းကိရိယာများ၊ တန်ဆာပလာများ (မင်၊ မဲပြားစာရွက် စသည်) ဝယ်ယူသည့် ကုန်ကျစရိတ်များ စသည်တို့အား ခွဲခြားဖော်ပြရမည်။ ကဏ္ဍအလိုက် ပစ္စည်များအတွက် အသုံးပြုသည့် ငွေပမာဏအပြင် အခြားသတင်းအချက်အလက်များသည်လည်း အရေးကြီးပေသည်။ ပွင့်လင်းဗဟုသုတ ဖောင်းဒေးရှင်း၏ ပွင့်လင်းမြင်သာသုံးစွဲမှု အစီအစဉ်တွင် ဝယ်ယူမှုတစ်ခုချင်းစီ၏ သတင်းအချက်အလက်များ၊ ဝယ်ယူမှုတစ်ခုတွင် ငွေလက်ခံရရှိသူအား ဖော်ပြနိုင်ရန် ပစ္စည်းရောင်းချသူ၏ အချက်အလက်များနှင့် ဝယ်ယူမှုတွင် ပါဝင်သည့် အစိုးရဌာန၊ အဖွဲ့အစည်းများ စတို့၏ အချက်အလက်များပါဝင်သည့် ဝယ်ယူသုံးစွဲမှု အချက်အလက်များ ထုတ်ပြန်ရာတွင် လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ချက်များအတွက် လမ်းညွှန်ချက်များ ပေးထားသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့ အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန် လျှောက်လွှာတင်သည့် နိုင်ငံတကာနှင့် ပြည်တွင်း အဖွဲ့အစည်းများ၊ အသိအမှတ်ပြုခံရသည့် အဖွဲ့အစည်းများ၊ အသိအမှတ်ပြုခြင်း မခံရသည့် အဖွဲ့အစည်းများ၊ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့တွင် ပါရှိသည့် စောင့်ကြည့်လေ့လာသူအရေအတွက် စသည့် အချက်အလက် များအား အများပြည်သူသို့ ထုတ်ပြန်ပေးရမည်။ ယင်းကဲ့သို့ လျှောက်ခဲ့သည့်၊ အသိအမှတ်ပြုခြင်းခံရသည့်၊ အသိအမှတ်ပြုခြင်းမခံခဲ့ရသည့် သတင်းမီဒီယာ ဌာနများအားလည်း ထုတ်ပြန်သင့်သည်။ ကော်စတာရီကာ နိုင်ငံနှင့် တူနီးရှားနိုင်ငံများတွင် တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုထားသည့် စောင့်ကြည့်လေ့လာရေး အဖွဲ့များ၏ စောင့်ကြည့်လေ့လာရေး အစီအရင်ခံစာများအား EMB များ၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ထုတ်ပြန်နိုင်သည်။ ဤကဲ့သို့ သတင်းအချက်အလက်များသည် အဖွဲ့များအား အသိအမှတ်ပြုရာတွင် တရားမျှတမှုရှိမရှိ၊ စည်းကမ်းချက်အတိုင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းရှိမရှိ ပြသနိုင်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲစီမံကျင်းပရေးအဖွဲ့ ဖြစ်စဉ်အကြောင်း အဆင့်ဆင့်နှင့် ပတ်သက်သည့် အခြားသတင်းအချက်အလက်များတွင် ရွေးကောက်ပွဲလွန် “သင်ခန်းစာများ”၊ လုပ်ငန်းပြီးဆုံးပြီးနောက် လုပ်ဆောင်ချက်များအား သုံးသပ်သည့် မှတ်တမ်းမှတ်ရာများ ပါဝင်သည်။ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံရှိ လွတ်လပ်သော ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ရွေးကောက်ပွဲပြီးတိုင်း ဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့်အား သုံးသပ်ထားပြီး၊ ရရှိခဲ့သည့် သင်ခန်းစားများအား တရားဝင် အစီအရင်ခံစာအား ဥပဒေအရ ထုတ်ပြန် ပေးရသည်။ ရွေးကောက်ပွဲ အစီအရင်ခံစာများတွင် မဲဆန္ဒနယ် သတ်မှတ်ခြင်းမှသည် ရွေးကောက်ပွဲနေ့ မဲဆန္ဒရှင်စာရင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်များအထိ ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုလုံး စဆုံး အကြောင်းအရာများကို ဖော်ပြသည်။ ဥပမာ ၂၀၀၉ ခုနှစ် တစ်နိုင်ငံလုံးနှင့် ပြည်နယ်အဆင့် ရွေးကောက်ပွဲ အစီအရင်ခံစာ တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ခရိုင်များ တိုးမြှင့်ခြင်းဖြစ်စဉ်နှင့် ယင်းကဲ့သို့ တိုးမြှင့်ရခြင်းအကြောင်းများ ပါရှိသည်။ မဲပေးမည့်သူများ မဲရုံများကို အလွယ်တကူ လက်လှမ်းမီစေရန်နှင့် မဲပေးရန်အတွက် စောင့်ဆိုင်းချိန်ကို လျော့ချ နိုင်စေရန် မဲရုံအရေအတွက်အား တိုးမြှင့်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဗြိတိန်နိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ရွေးကောက်ပွဲ တစ်ပွဲပြီးတိုင်း ပြဿနာအခက်အခဲများ၊ ဥပဒေကြောင်းအရ မသမာမှုများ၊ ပြုပြင်ပြောင်းလဲနိုင်ရန်အတွက် အကြံပြုချက်များ ပါဝင်သည့် အစီအရင်ခံစာ တစ်စောင်အား ဥပဒေအရ ရေးသားထုတ်ပြန်ပေးရသည်။ ၂၀၁၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် မဲပေးရာတွင်ပြည်သူများကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ပြဿနာများ၊ ပြဿနာကြုံခဲ့ ရသည့် မဲပေးသူအရေအတွက်၊ ပြဿနာအမျိုးအစား၊ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်နေရာများ စသည်တို့ ပါရှိသည့် အထူးအစီအရင်ခံစာ တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။